หลายคนคงเคยงีบหลับกลางวันหรือมีอาการง่วงซึมบ่อยๆ ระหว่างวันใช่ไหมคะ? แต่ถ้าอาการนี้เกิดขึ้นบ่อยและมากเกินไปในผู้สูงวัย อาจเป็นสัญญาณเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ ซึ่งเป็นภาวะสมองเสื่อมที่ส่งผลต่อความจำ ความคิด และการทำกิจวัตรประจำวันได้

ข้อมูลงานวิจัยจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนียและศูนย์โรคอัลไซเมอร์ Rush
งานวิจัยนี้ทำการศึกษากับอาสาสมัครจำนวน 1,401 คนที่มีอายุเฉลี่ย 81 ปี โดยติดตามนานถึง 14 ปี โดยให้อาสาสมัครสวมอุปกรณ์คล้ายนาฬิกาที่ข้อมือเพื่อตรวจจับการเคลื่อนไหว ซึ่งช่วยบันทึกช่วงเวลาการหลับหรือการเคลื่อนไหวในระหว่างวัน งานวิจัยนี้ตีความว่าการไม่มีการเคลื่อนไหวในช่วงเวลา 9 โมงเช้าถึง 1 ทุ่มว่าเป็นการงีบหลับ  

ผลการวิจัยบ่งชี้ว่า
- อายุมีผลต่อการงีบกลางวัน : ผู้สูงอายุมีแนวโน้มงีบหลับในแต่ละวันนานขึ้นตามอายุ ซึ่งสัมพันธ์กับโรคอัลไซเมอร์ที่ส่งผลให้การงีบหลับถี่และยาวนานขึ้น 
- ภาวะสมองเสื่อมจากอัลไซเมอร์ทำให้งีบหลับนานกว่า 2 เท่า : ผู้สูงอายุที่มีภาวะสมองเสื่อมจากโรคอัลไซเมอร์จะงีบหลับยาวเฉลี่ยวันละ 68 นาที ซึ่งมากกว่าผู้สูงอายุทั่วไปที่งีบเพียง 11 - 24 นาทีต่อวัน
- การงีบหลับนานกว่า 1 ชั่วโมงต่อวันเพิ่มความเสี่ยงอัลไซเมอร์ถึง 40% : ผู้ที่งีบหลับนานกว่า 1 ชั่วโมงต่อวันมีความเสี่ยงสูงขึ้น 40% ที่จะพัฒนาเป็นโรคอัลไซเมอร์ เทียบกับผู้ที่งีบหลับน้อยกว่า 1 ชั่วโมง

นักวิจัยเชื่อว่า การงีบหลับมากเกินไปในผู้สูงอายุอาจเป็นทั้งสัญญาณบ่งบอกและปัจจัยเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ กล่าวคือ การเปลี่ยนแปลงของสมองจากโรคอัลไซเมอร์อาจทำให้เกิดอาการงีบหลับมากขึ้นในระยะแรกเริ่ม แม้ว่าจะยังไม่มีอาการของโรคชัดเจนก็ตาม ซึ่งสิ่งนี้อาจทำให้โรคพัฒนาเร็วขึ้นเมื่อปล่อยไว้โดยไม่สังเกต

ข้อจำกัดของงานวิจัย
แม้ว่าผลการวิจัยจะชี้ให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างการงีบกลางวันกับอัลไซเมอร์ แต่ก็มีข้อจำกัดบางประการ เช่น
- ความแม่นยำของอุปกรณ์ตรวจจับการงีบหลับ : เครื่องมือที่ใช้ติดตามอาจไม่ละเอียดเท่าวิธีการตรวจวัดด้วยมาตรฐานการนอนหลับ เช่น การตรวจวัดสมองโดยตรง
- กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุ : ผลวิจัยอาจไม่สามารถนำไปใช้ได้โดยตรงกับคนอายุน้อยกว่า 

การเฝ้าระวังและดูแลสุขภาพเพื่อลดความเสี่ยง
1. สังเกตการงีบกลางวัน : ถ้าตัวเองหรือคนในครอบครัวที่เป็นผู้สูงอายุมักงีบหลับยาวนานเกินปกติทุกวัน ควรใส่ใจและติดตามอาการเสริมอื่นๆ เช่น ความจำหรือการสื่อสาร
2. ปรับพฤติกรรมการนอน : พยายามนอนให้ครบ 7-8 ชั่วโมงในตอนกลางคืนเพื่อลดการงีบกลางวัน
3. เสริมสุขภาพสมองด้วยอาหารและการออกกำลังกาย : การออกกำลังกายและการเลือกทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระช่วยลดการเสื่อมของเซลล์สมอง
4. ปรึกษาแพทย์และตรวจสุขภาพ : การตรวจสุขภาพสมองประจำปีจะช่วยวินิจฉัยโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้นได้  

การสังเกตสัญญาณเริ่มต้นและเฝ้าระวังการงีบหลับของผู้สูงวัยอาจมีส่วนสำคัญในการป้องกันหรือลดโอกาสการพัฒนาของโรคอัลไซเมอร์ในอนาคตได้