ครม.ไฟเขียว ขสมก. เดินหน้าเช่ารถเมล์แอร์พลังงานไฟฟ้า 1,520 คัน วงเงิน 1.53 หมื่นล้านบาท ทดแทนรถเมล์เก่าใกล้ปลดระวาง รับล็อตแรก 500 คันภายใน ส.ค. 69 ครบทั้งหมดในปี 70 เล็งนำมาวิ่งเส้นทางในเมืองช่วยแก้ปัญหาฝุ่น PM 2.5 ช่วยหั่นต้นทุนเชื้อเพลิงกว่า 6.4 พันล้าน ลดค่าซ่อมบำรุง 6.2 พันล้าน

นายสุริยะ จึงรุ่งเรืองกิจ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม เปิดเผยว่า ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติเห็นชอบยกเลิกมติ ครม. เดิม ที่เคยอนุมัติให้องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) จัดหารถโดยสารใช้ก๊าซธรรมชาติ (NGV) จำนวน 3,183 คัน พร้อมมีมติเห็นชอบโครงการเช่ารถโดยสารประจำทาง (รถเมล์) ปรับอากาศพลังงานสะอาด (EV) จำนวน 1,520 คัน เพื่อทดแทนรถเมล์ร้อนเดิมที่มีอายุการใช้งานมากว่า 30 ปี วงเงิน 15,355 ล้านบาท อย่างไรก็ตาม ได้มอบหมายให้ ขสมก. จัดทำร่างเอกสารประกวดราคา (TOR) เป็นธรรม ไม่กีดกัน หรือเอื้อประโยชน์ต่อเอกชนรายใดรายหนึ่ง

ด้านนายกิตติกานต์ จอมดวง จารุวรพลกุล ผู้อำนวยการ ขสมก. กล่าวว่า ภายหลัง ครม. มีมติเห็นชอบอย่างเป็นทางการ ขสมก. จะดำเนินการประกาศร่าง TOR บนเว็บไซต์ ก่อนที่จะเข้าสู่กระบวนการประชาพิจารณ์ และเปิดประกวดราคารูปแบบ e-bidding และจากการประชาพิจารณ์ หากไม่มีการร้องเรียนหรือคัดค้านต่างๆ หรือปรับแก้ TOR นั้น คาดว่า จะสามารถลงนามในสัญญาจัดซื้อได้ภายใน 55 วันทำการนับจากวันที่ ครม. มีมติเห็นชอบ (กรอบเวลา e-bidding) หรือในช่วง ต.ค. 2568 โดยเบื้องต้น ขสมก. จะทยอยรับรถ 3 ระยะ คาดว่า จะรับมอบรถระยะที่ 1 จำนวน 500 คัน.ในช่วง ก.ค.-ส.ค. 2569 ระยะที่ 2 จำนวน 500 คัน และระยะที่ 3 จำนวน 520 คัน ซึ่งจะทยอยรับมอบรถครบทั้งหมดจำนวน 1,520 คัน ภายในปี 2570 โดยเอกชนผู้รับสัมปทานจะมีระยะเวลาสัมปทาน 7 ปี หากเป็นไปตามกรอบระยะเวลาที่กำหนด อายุสัมปทานจะเริ่มในปี 2569 และสิ้นสุดสัมปทานในปี 2576

สำหรับแผนการดำเนินการของ ขสมก. หลังจากนี้ ขสมก. จะเร่งรัดพัฒนากายภาพอู่จอดรถ สถานีชาร์จไฟ เพื่อรองรับรถเมล์ปรับอากาศพลังงานไฟฟ้าทั้ง 1,520 คัน นำมาทดแทนรถเมล์เก่า ที่จะต้องมาจัดกลุ่มรถเมล์ร้อน (สีครีมแดง) ใกล้ปลดระวาง และมีสภาพไม่สามารถนำมาวิ่งให้บริการได้ตามกรอบระยะเวลาต่อไป นอกจากนี้ ขสมก. จะต้องมาจัดทำเส้นทางใหม่ เบื้องต้น จะนำมาวิ่งให้บริการในเส้นทางเขตเมือง เช่น รัชดาภิเษก รามคำแหง สีลม จุฬา สามย่าน เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม การดำเนินโครงการเช่ารถเมล์ปรับอากาศพลังงานไฟฟ้า จะทำให้ประชาชนได้ใช้บริการรถเมล์ใหม่ มีความสะดวกสบาย รวมถึงช่วยแก้ปัญหามลภาวะทางอากาศฝุ่นละออง PM 2.5 พร้อมทั้งช่วยลดภาระต้นทุนรวมของ ขสมก. ได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะในส่วนของต้นทุนเชื้อเพลิง จะลดลง 925 ล้านบาทต่อปี รวม 7 ปี ลดลง 6,475 ล้านบาท และค่าใช้จ่ายซ่อมบำรุง ลดลง 887.68 ล้านบาท รวม 7 ปี ลดลง 6,213.76 ล้านบาท ทั้งนี้ ตลอดทั้งโครงการ 7 ปี จะทำให้ ขสมก. มีรายได้รวม 52,000 ล้านบาท มีรายจ่าย 32,000 ล้านบาท และมีกำไรสุทธิ 19,000 ล้านบาท

รายงานข่าวจาก ขสมก. ระบุว่า ปัจจุบัน ขสมก. มีรถโดยสารประจำทางที่อยู่ในระบบบริการ จำนวนทั้งสิ้น 2,884 คันโดยในจำนวนดังกล่าว นำรถออกให้บริการอยู่ที่ประมาณ 95% ของจำนวนทั้งหมด หรือเฉลี่ยประมาณ 2,740 คันต่อวัน เพื่อรองรับการเดินทางของประชาชนในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล ทั้งนี้ หากแบ่งตามประเภทรถโดยสาร จะพบว่า ขสมก. มีรถโดยสารธรรมดา (รถร้อน) อยู่จำนวน 1,520 คัน ส่วนที่เหลืออีกประมาณ 1,364 คัน เป็นรถโดยสารปรับอากาศ (รถแอร์) และรถโดยสารพลังงานสะอาด

ทั้งนี้ในส่วนแผนการยกเลิกรถเมล์ร้อนนำมาวิ่งให้บริการประชาชนนั้น ขสมก. ตั้งเป้าใช้รถพลังงานสะอาดปรับอากาศ 100% ภายในปี 2572 ซึ่งเป็นไปตามเป้าหมายระยะยาว ขสมก. มุ่งเน้นให้ระบบขนส่งมวลชนของกรุงเทพฯ หันมาใช้พลังงานสะอาดเต็มรูปแบบ สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์พลังงานของชาติและเป้าหมายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของประเทศไทย ขณะที่ รถเมล์ร้อนที่ยังมีสภาพพอใช้งาน จะถูกจัดให้เป็น “รถสำรอง” ที่สามารถนำมาให้บริการในกรณีพิเศษ เช่น งานกิจกรรมสำคัญ การเช่าเหมาคัน หรือการให้บริการในช่วงที่รถหลักอยู่ระหว่างซ่อมบำรุง เป็นต้น