ทุ่งบางระกำเร่งเก็บเกี่ยวข้าวนาปีแล้วกว่า 10%! กรมชลประทานเดินหน้า "บางระกำโมเดล 2568" ขยายพื้นที่รับน้ำหลากเป็น 3.2 แสนไร่ พร้อมหน่วงน้ำได้สูงสุด 400 ล้าน ลบ.ม. ลดผลกระทบน้ำท่วมใหญ่เจ้าพระยา

26 กรกฎาคม 2568 – เกษตรกรในพื้นที่ลุ่มต่ำ ทุ่งบางระกำ ได้เริ่มทยอยเก็บเกี่ยวข้าวนาปีแล้ว เพื่อเตรียมพร้อมรับสถานการณ์น้ำหลากตามแผน "บางระกำโมเดล ปี 2568" ซึ่งมุ่งบริหารจัดการน้ำอย่างมีประสิทธิภาพในช่วงฤดูฝนนี้  ขณะนี้การเก็บเกี่ยวข้าวมีความก้าวหน้าประมาณร้อยละ 10 โดยมีเป้าหมายที่จะแล้วเสร็จภายในวันที่ 15 สิงหาคม การเร่งเก็บเกี่ยวให้ทันตามกำหนดเวลามีความสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากสถานการณ์ฝนตกหนักในช่วงปลายเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา และฝนที่ตกเร็วกว่าปกติ ทำให้น้ำหลากเข้าสู่พื้นที่ลุ่มน้ำยมเร็วกว่าที่คาดไว้ การดำเนินการนี้จึงช่วยลดความเสียหายของผลผลิต และเปิดทางให้พื้นที่ทุ่งบางระกำสามารถทำหน้าที่หน่วงน้ำได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ

ในช่วงที่ทุ่งบางระกำถูกใช้เป็นทุ่งหน่วงน้ำ กรมชลประทาน ร่วมกับ กรมประมง ได้ดำเนินมาตรการเชิงบวกด้วยการปล่อยพันธุ์ปลา เพื่อส่งเสริมอาชีพเสริมให้กับเกษตรกรในพื้นที่ ซึ่งช่วยสร้างรายได้จากการจับปลาและแปรรูปเพื่อจำหน่าย รวมถึงบริโภคในครัวเรือน เพิ่มความมั่นคงทางเศรษฐกิจในช่วงที่ไม่สามารถเพาะปลูกได้ตามปกติ

โครงการบางระกำโมเดล เกิดขึ้นจากความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเกษตรกร เพื่อแก้ไขปัญหาพื้นที่ลุ่มต่ำที่ประสบปัญหาน้ำท่วมซ้ำซากทุกปี โดยมีการปรับเปลี่ยนปฏิทินการเพาะปลูกข้าวนาปีให้เร็วขึ้น เพื่อให้สามารถเก็บเกี่ยวก่อนฤดูน้ำหลาก และใช้พื้นที่หลังเก็บเกี่ยวเป็นทุ่งหน่วงน้ำตามธรรมชาติ

ในปี 2568 กรมชลประทานได้ขยายพื้นที่โครงการจากเดิม 265,000 ไร่ เป็น 327,000 ไร่ ครอบคลุมจังหวัดพิษณุโลก และพื้นที่เศรษฐกิจของจังหวัดสุโขทัย ภายใต้การดูแลของโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษายมน่าน, โครงการส่งน้ำพลายชุมพล, และโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษานเรศวร

โครงการนี้กำหนดให้เกษตรกรเริ่มเพาะปลูกข้าวนาปีได้ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน เป็นต้นไป เพื่อให้สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้แล้วเสร็จก่อนฤดูน้ำหลากจะมาถึงในช่วงกลางเดือนสิงหาคมถึงปลายเดือนตุลาคม เมื่อสิ้นสุดฤดูเก็บเกี่ยว พื้นที่ดังกล่าวจะถูกใช้เป็นพื้นที่หน่วงน้ำ ซึ่งสามารถรองรับน้ำได้สูงสุดประมาณ 400 ล้านลูกบาศก์เมตร ซึ่งจะช่วยลดผลกระทบจากน้ำท่วมในพื้นที่ลุ่มน้ำเจ้าพระยา รวมถึงพื้นที่กรุงเทพมหานคร และปริมณฑลได้อย่างมีนัยสำคัญ  นอกจากนี้ โครงการดังกล่าวยังเปิดโอกาสให้เกษตรกรสามารถกลับมาทำการเกษตรรอบใหม่ได้ในปลายปี ลดความเสียหายและสร้างความมั่นคงในรายได้ให้กับเกษตรกรในพื้นที่ลุ่มต่ำได้อย่างสมดุลและยั่งยืน