"เบาหวานซ่อนเร้น" คืออะไร?

เบาหวานซ่อนเร้น (Pre-diabetes) คือภาวะที่ระดับน้ําตาลในเลือดของคุณสูงกว่าปกติ แต่ยังไม่ถึงขั้นเป็นโรคเบาหวานเต็มตัว ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนให้คุณเริ่มดูแลตัวเองอย่างจริงจัง เพราะหากปล่อยไว้ มีโอกาสพัฒนาไปเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ภายใน 5-10 ปี! ลองนึกภาพ

ปกติ > เบาหวานซ่อนเร้น > เบาหวาน

.

สัญญาณเตือนที่ต้องสังเกต (แม้ส่วนใหญ่จะไม่มีอาการเด่นชัด!)

รู้หรือไม่ว่าภาวะเบาหวานซ่อนเร้นส่วนใหญ่มักไม่แสดงอาการที่ชัดเจน! แต่ถ้าคุณมีอาการเหล่านี้บ่อยๆ หรือกําลังประสบปัญหาเหล่านี้ อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ความเสี่ยงที่ต้องระวัง

• น้ําหนักตัวเพิ่มขึ้นผิดปกติ หรือ ลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ

• เหนื่อยง่าย อ่อนเพลียผิดปกติ แม้จะพักผ่อนเพียงพอ

• สายตาพร่ามัวเป็นบางครั้ง หรือมองเห็นไม่ชัดเจนชั่วคราว

• รู้สึกชาที่ปลายมือปลายเท้า

• แผลหายช้ากว่าปกติ

• หิวน้ําบ่อย ปัสสาวะบ่อย (แม้จะยังไม่เป็นเบาหวานเต็มตัว)

• ผิวหนังคล้ําขึ้นบริเวณคอ รักแร้ หรือขาหนีบ (เป็นสัญญาณของภาวะดื้ออินซูลิน)

สําคัญมาก: ส่วนใหญ่ไม่มีอาการ! การตรวจเลือดเท่านั้นคือคําตอบที่แม่นยําที่สุด!

.

คุณคือ "กลุ่มเสี่ยง" ที่ควรตรวจคัดกรองหรือไม่?

ถ้าคุณเข้าข่ายข้อใดข้อหนึ่งต่อไปนี้ คุณควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจคัดกรองเบาหวานซ่อนเร้น:

• มีประวัติครอบครัว: มีพ่อ แม่ พี่ น้อง เป็นโรคเบาหวาน

• น้ําหนักเกินหรือเป็นโรคอ้วน: โดยเฉพาะผู้ที่มีไขมันสะสมบริเวณหน้าท้องมาก

• ขาดการออกกําลังกาย: มีวิถีชีวิตแบบนั่งๆ นอนๆ

• อายุ 45 ปีขึ้นไป: ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้นตามอายุ

• มีภาวะความดันโลหิตสูง

• มีภาวะไขมันในเลือดสูง (ไขมันดี HDL ต่ํา, ไตรกลีเซอไรด์สูง)

• เคยเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ หรือเคยคลอดบุตรที่มีน้ําหนักแรกเกิดเกิน 4 กิโลกรัม

• ผู้หญิงที่มีภาวะถุงน้ําในรังไข่หลายใบ (PCOS)

.

จะรู้ได้อย่างไรว่าเป็น "เบาหวานซ่อนเร้น"? (วิธีตรวจ)

การตรวจเลือดคือวิธีเดียวที่จะบอกได้ว่าคุณอยู่ในภาวะเบาหวานซ่อนเร้นหรือไม่ วิธีการตรวจมีดังนี้:

• การตรวจระดับน้ําตาลในเลือดหลังอดอาหาร (Fasting Plasma Glucose - FPG):

อดอาหาร 8 ชั่วโมง ก่อนเจาะเลือด

ปกติ: ต่ํากว่า 100 mg/dL

เบาหวานซ่อนเร้น: 100 - 125 mg/dL

เบาหวาน: 126 mg/dL ขึ้นไป (ต้องตรวจยืนยัน 2 ครั้ง)

• การตรวจน้ําตาลสะสม (HbA1c):

ไม่ต้องอดอาหาร เป็นค่าเฉลี่ยน้ําตาลในเลือด 2-3 เดือนย้อนหลัง

ปกติ: ต่ํากว่า 5.7%

เบาหวานซ่อนเร้น: 5.7 - 6.4%

เบาหวาน: 6.5% ขึ้นไป

• การทดสอบความทนทานต่อน้ําตาล (Oral Glucose Tolerance Test - OGTT):

ดื่มน้ําตาลกลูโคส แล้วเจาะเลือดซ้ําหลังจากนั้น 2 ชั่วโมง

เบาหวานซ่อนเร้น: 140 - 199 mg/dL (ที่ 2 ชั่วโมง)

.

ป้องกันและชะลอการเกิดเบาหวานได้อย่างไร? (ปรับไลฟ์สไตล์ง่ายๆ!)

ข่าวดีคือเราสามารถป้องกันและชะลอการเป็นเบาหวานเต็มตัวได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต!

•  ปรับพฤติกรรมการกิน:

ลด อาหารรสหวานจัด มันจัด เค็มจัด

เพิ่ม ผัก ผลไม้ไม่หวานจัด (เช่น กล้วย ฝรั่ง แอปเปิ้ล)

เลือก ธัญพืชไม่ขัดสี (เช่น ข้าวกล้อง ขนมปังโฮลวีท)

ลด เครื่องดื่มที่มีน้ําตาลสูง (เช่น น้ําอัดลม, ชานมไข่มุก)

เน้น โปรตีนดีจากเนื้อปลา, ไก่ไม่ติดหนัง, เต้าหู้

•  ออกกําลังกายสม่ําเสมอ:

ตั้งเป้าหมาย: อย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ เช่น เดินเร็ว วิ่ง หรือปั่นจักรยาน 30 นาทีต่อวัน อย่างน้อย 5 วันต่อสัปดาห์

ควบคุมน้ําหนัก:

รักษาน้ําหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ หรือลดน้ําหนักลงเพียง 5-10% ของน้ําหนักตัวปัจจุบัน ก็ช่วยลดความเสี่ยงได้มาก!

•  นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ:

ควรนอน 7-9 ชั่วโมงต่อคืน

•  จัดการความเครียด:

หาวิธีผ่อนคลายที่เหมาะสมกับตัวเอง เช่น โยคะ อ่านหนังสือ หรือทํากิจกรรมที่ชอบ

•  งดสูบบุหรี่และจํากัดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์

•  ตรวจสุขภาพประจําปี:

อย่าลืมตรวจระดับน้ําตาลในเลือดเป็นประจํา!

.

บทสรุป: คุณทําได้!

"เบาหวานซ่อนเร้น" ไม่ใช่เรื่องน่ากลัว หากเราตระหนักและเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตั้งแต่วันนี้ การรู้เร็ว ดูแลเร็ว ช่วยให้คุณหลีกเลี่ยงการเป็นโรคเบาหวานเต็มตัวได้! หากมีข้อสงสัยหรือไม่แน่ใจ ควรปรึกษาแพทย์หรือบุคลากรทางการแพทย์เพื่อวางแผนการดูแลสุขภาพที่เหมาะสมที่สุดสําหรับคุณ